Θερινό Εργαστηριακό Σχολείο: Ποιοτικές Μέθοδοι στην Εφαρμοσμένη Κοινωνική Έρευνα και την Ψυχική Υγεία - LaQualAp2016
Ο Σωτήρης Χτούρης είναι Καθηγητής Κοινωνιολογίας στο Πανεπιστήμιο Αιγαίου. Διευθυντής του Εργαστηρίου Κοινωνικής και Πολιτισμικής Ψηφιακής Τεκμηρίωσης. Διευθυντής και επιστημονικός υπεύθυνος σε προγράμματα ερευνητικής αριστείας (In4Youth 2012-2105) και συνεργαζόμενος εταίρος σε ευρωπαϊκά και άλλα διεθνή ευρωπαϊκά δίκτυα. Οι πρόσφατες ερευνητικές δραστηριότητες με την χρήση ποιοτικών μεθόδων αναφέρονται σε θέματα κοινωνικής και επαγγελματικής ένταξης των νέων, και στις ροές και την κοινωνικής ένταξη των προσφύγων και των μεταναστών. Η συμβολή του στο θερινό σχολείο θα είναι η παρουσίαση κα συζήτηση της διαλεκτικής μεθοδολογίας και η εφαρμογή των εστιασμένων ομάδων στην κοινωνική έρευνα, όπως και της βιογραφικής.
Η Αναστασία Ζήση είναι Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Κοινοτικής Ψυχικής Υγείας στο Τμήμα Κοινωνιολογίας, Πανεπιστήμιο Αιγαίου. Εκπόνησε τη διδακτορική της διατριβή με θέμα την αποασυλοποίηση της Λέρου ως υπότροφος του Κοινωφελούς Ιδρύματος Αλέξανδρος Ωνάσης στην Σχολή Ψυχολογίας του Πανεπιστήμιου Birmingham, Ηνωμένο Βασίλειο. Η πολυετής ερευνητική της δραστηριότητα επικεντρώνεται στον ερευνητικό σχεδιασμό και τη μεθοδολογία κοινωνικών ερευνών με έμφαση στην κοινότητα, τη διεξαγωγή ατομικών αφηγηματικών συνεντεύξεων, ομάδων εστίασης, έρευνας δράσης, τη θεματική και περιεχομενική ανάλυση ποιοτικών δεδομένων. Είχε την επιστημονική ευθύνη μιας σειράς χρηματοδοτούμενων ερευνητικών προγραμμάτων σε αντικείμενα που αφορούν στην κοινότητα και την ψυχική υγεία, τον σχεδιασμό και την αξιολόγηση ψυχοκοινωνικών παρεμβάσεων, τη διάγνωση αναγκών και την αποτίμηση ποιότητας ζωής γενικού πληθυσμού αλλά και ομάδων που ζουν σε ιδιάζουσες συνθήκες ζωής. Το 2015 ολοκλήρωσε ως Κύρια Ερευνήτρια στο πλαίσιο του ΑΡΙΣΤΕΙΑ Ι το διεπιστημονικό ερευνητικό έργο που εφάρμοσε κυρίως ποιοτικές μεθόδους: «Κοινωνικο-οικονομικές ανισότητες και ψυχική καταπόνηση: δρώντες, συνθήκες ζωής και ιδεολογίες επαγγελματιών». Έχει δημοσιεύσει σε διεθνή επιστημονικά περιοδικά και είναι συγγραφέας δύο μονογραφιών που κυκλοφορούν στις εκδόσεις Τυπωθήτω. Η συμβολή της Αναστασίας Ζήση στο θερινό σχολείο θα είναι η παρουσίαση ερευνητικών σχεδίων στην εφαρμοσμένη κοινωνική έρευνα, η εφαρμογή των εστιασμένων ομάδων, της έρευνας δράσης στην κοινότητα και της βιογραφικής μεθόδου εφαρμοσμένης σε τροχιές ζωής που έχουν υποστεί ισχυρό βιογραφικό κλονισμό.
O Νίκος Ναγόπουλος ολοκλήρωσε τις σπουδές του στην Κοινωνιολογία και την Κοινωνιογλωσσολογία στο Πανεπιστήμιο της Χαϊδελβέργης. Σήμερα, διδάσκει ως Αναπληρωτής Καθηγητής στο Τμήμα Κοινωνιολογίας του Πανεπιστημίου Αιγαίου με επιστημονικό αντικείμενο: Κοινωνιολογία της γνώσης. Κατά την περίοδο 2014-15 δίδαξε «Νέες μορφές της Κοινωνιολογίας της γνώσης» στο Πανεπιστήμιο της Βιέννης (Ινστιτούτο Κοινωνιολογίας) και απασχολήθηκε ως ερευνητής στο «Αρχείο Lazarsfeld των κοινωνικών επιστημών». Έχει διατελέσει ακαδημαϊκός σύμβουλος, αξιολογητής και ερευνητής των Υπουργείων Εργασίας και Κοινωνικής Προστασίας, της Ελλάδας και της Κύπρου για την αξιοποίηση της επιστημονικής γνώσης στα Εθνικά Σχέδια Δράσης για την απασχόληση και την κοινωνική προστασία και την ενσωμάτωση των αρχών της ίσης μεταχείρισης στις εθνικές νομοθεσίες. Διατηρεί πιστοποιημένες γνώσεις σε ευπαθείς ομάδες κοινωνικού αποκλεισμού και πολιτισμικά διαφοροποιημένες ομάδες και εργάστηκε για πολλά έτη ως επιστημονικός εμπειρογνώμονας και υπεύθυνος σε ερευνητικά προγράμματα που στοχεύουν στις ομάδες αυτές. Είναι συγγραφέας πολλών βιβλίων και επιστημονικών άρθρων στην επιστήμη της Κοινωνιολογίας. Η συμβολή του Νίκου Ναγόπουλου στο θερινό σχολείο είναι η παρουσίαση ζητημάτων επιστημολογίας στην εφαρμοσμένη κοινωνική έρευνα.
Ο Γιώργος Τσιώλης είναι Αναπληρωτής Καθηγητής στο Τμήμα Κοινωνιολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης με αντικείμενο «Ποιοτικές μέθοδοι στην κοινωνιολογική έρευνα». Σπούδασε στο Τμήμα Φιλοσοφικών και Κοινωνικών Σπουδών του ιδίου Πανεπιστημίου και συνέχισε τις σπουδές του στη Γερμανία και τη Δανία. Έλαβε το διδακτορικό του δίπλωμα από το Τμήμα Κοινωνιολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης το 2002. Η διδακτορική του διατριβή έχει ως τίτλο: Αποβιομηχάνιση και βιογραφικοί μετασχηματισμοί. Ιστορίες ζωής βιομηχανικών εργατών του Λαυρίου. Στη συνέχεια δίδαξε στο Πανεπιστήμιο Αιγαίου. Τα επιστημονικά του ενδιαφέροντα επικεντρώνονται σε ζητήματα μεθοδολογίας της κοινωνικής έρευνας με έμφαση στις ποιοτικές μεθόδους, την ανάλυση ποιοτικών δεδομένων, τις συνθετικές και μεικτές μεθόδους, τη δευτερογενή ανάλυση ποιοτικών δεδομένων και τη βιογραφική αφηγηματική προσέγγιση. Έχει συγγράψει τρία βιβλία σχετικά με τη βιογραφική αφηγηματική προσέγγιση και την ανάλυση ποιοτικών δεδομένων και έχει επιμεληθεί δύο συλλογικούς τόμους. Έχει, επίσης, δημοσιεύσει σε ελληνικά και διεθνή περιοδικά καθώς και συλλογικούς τόμους. Είναι ο Διευθυντής του Μεταπτυχιακού Προγράμματος Σπουδών «Κοινωνιολογία» στο Τμήμα Κοινωνιολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης και μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου της Ένωσης Προφορικής Ιστορίας. Ηλεκτρονική διεύθυνση επικοινωνίας: tsiolisg@uoc.gr. Ιστοσελίδες: https://crete.academia.edu/GiorgosTsiolis,https://www.researchgate.net/profile/Giorgos_Tsiolis. Η συμβολή του στο θερινό σχολείο θα είναι η εφαρμογή της βιογραφικής μεθόδου στην κοινωνική έρευνα.
Η Ευγενία Γεωργάκα είναι Επίκουρη Καθηγήτρια στην κλινική ψυχολογία στο Τμήμα Ψυχολογίας του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Η διδασκαλία και η έρευνά της επικεντρώνονται στις επιστημονικές περιοχές της κοινοτικής κλινικής ψυχολογίας, της ψυχοθεραπείας και των κριτικών προσεγγίσεων στο πεδίο της ψυχικής υγείας. Ειδικότερα ασχολείται με τη χρήση ποιοτικών μεθοδολογιών για την ανάδειξη του λόγου και της εμπειρίας των ατόμων με προβλήματα ψυχικής υγείας, τη διερεύνηση των πρακτικών των επαγγελματιών και υπηρεσιών ψυχικής υγείας και την προώθηση κριτικών ψυχοκοινωνικών τρόπων κατανόησης και αντιμετώπισης των προβλημάτων ψυχικής υγείας. Είναι μία εκ των συγγραφέων του βιβλίου «Αποδομώντας την ψυχοπαθολογία» (Gutenberg, 2007). Έχει δημοσιεύσει επιστημονικές εργασίες με θέμα τον ψυχωτικό λόγο, τις παραληρητικές ιδέες, προσεγγίσεις λόγου στην ανάλυση της ψυχοθεραπείας, ανάλυση λόγου και κοινωνικές κονστρουξιονιστικές προσεγγίσεις στην υποκειμενικότητα. Εδώ και δεκαετίες αναπτύσσει δράση στο κριτικό κίνημα στην ψυχική υγεία στην Ελλάδα και τη Βρετανία. Έχει συν-οργανώσει το Διεθνές Συνέδριο «Ακούγοντας Φωνές» στη Θεσσαλονίκη το 2015 και το διεθνές συνέδριο «Qualitative Research on Mental Health» στα Χανιά το 2014 και 2016. Η συμβολή της στο θερινό σχολείο θα η παρουσίαση της ανάλυσης λόγου ως ειδικής τεχνικής στην ποιοτική μεθοδολογία.
Η Φιλία Ίσαρη είναι Επίκουρη Καθηγήτρια συμβουλευτικής ψυχολογίας, και Επιστημονική Υπεύθυνη του Εργαστηρίου Ποιοτικής Έρευνας στην ψυχολογία και την ψυχική υγεία, Τομέας Ψυχολογίας, Τμήμα Φιλοσοφίας, Παιδαγωγικής και Ψυχολογίας, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών. Έχει πολυετή εμπειρία ως επιστημονικός συνεργάτης σε ερευνητικά προγράμματα στα Πανεπιστήμια NYU και UCLA στις Η.Π.Α, όπου πραγματοποίησε μεταπτυχιακές και διδακτορικές σπουδές. Η διδασκαλία και η έρευνά της εστιάζονται στο χώρο της συμβουλευτικής ψυχολογίας, της ψυχοθεραπείας και της ποιοτικής μεθοδολογίας έρευνας. Ειδικότερα ασχολείται επιστημονικά με θέματα ταυτότητας, διαλογικότητας και της ενσώματης διάστασης του εαυτού, αφηγηματικές και κοινωνικές κονστρουξιονιστικές προσεγγίσεις στη θεραπεία και την έρευνα, ζητήματα πολυπολιτισμικότητας και κοινωνικής δικαιοσύνης στο πλαίσιο της συμβουλευτικής, θέματα ψυχικής ευεξίας (wellbeing) παιδιών, εφήβων και φοιτητών. Είναι συν-συγγραφέας του βιβλίου « Ποιοτική έρευνα στην ψυχολογία και την εκπαίδευση» (ΣΕΑΒ, 2015) και επιστημονική συν-επιμελήτρια του συλλογικού τόμου «Ποιοτικές μέθοδοι έρευνας στη συμβουλευτική ψυχολογία» (υπό δημοσίευση). Έχει συν-διοργανώσει συμπόσια και εκπαιδευτικά σεμινάρια για την ποιοτική έρευνα στο χώρο της ψυχικής υγείας. Είναι μέλος της επιστημονικής επιτροπής του διεθνούς συνεδρίου «Qualitative Research on Mental Health», Χανιά, 2016 και του συνεδρίου της διεθνούς επιστημονικής εταιρείας «International Society of Cultural-Historical Activity Research» (ISCAR), Ρέθυμνο, 2016. Η συμβολή της Φιλίας Ίσαρη στο θερινό σχολείο θα είναι η παρουσίαση της εφαρμογής της θεματικής ανάλυσης και της θεματικής βιογραφικής ανάλυσης στην κοινωνική έρευνα.
Η Τάνια Αναγνωστοπούλου, Ph.D. είναι κλινική ψυχολόγος. Έλαβε το διδακτορικό της δίπλωμα στην Κλινική Ψυχολογία από το Pennsylvania State University στις ΗΠΑ. Στην Ελλάδα εργάστηκε σαν ειδική επιστήμων στο Τμήμα Ψυχολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης και του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Από το 2000 διευθύνει το Ινστιτούτο Ψυχολογίας και Υγείας, μια αστική μη κερδοσκοπική εταιρεία, η οποία προσφέρει επαγγελματική εκπαίδευση στην ψυχοθεραπεία, παρέχει ψυχολογικές υπηρεσίες, διοργανώνει συνέδρια, επιμελείται εκδόσεις βιβλίων και εκπονεί ερευνητικά προγράμματα σε συνεργασία με νοσοκομεία και σχολικούς φορείς. Έχει συνεργαστεί με την Πρωτοβάθμια Διεύθυνση Ανατολικής Θεσσαλονίκης για την Αγωγή Υγείας επί σειρά ετών στα προγράμματα ευαισθητοποίησης των μαθητών στη διαφορετικότητα, καθώς και στην απώλεια και το πένθος. Είναι συγγραφέας και επιμελήτρια πολλών βιβλίων στην κλινική ψυχολογία και την παιδαγωγική. Έχει συνδιοργανώσει το Advanced Erasmus Course in Health Psychology σε συνεργασία με πολλά Ευρωπαικά Πανεπιστήμια, όπως και το Summer Course in Health Psychology σε συνεργασία με το George Mason University στην Αμερική. Η συμβολή της στο θερινό σχολείο θα είναι η συζήτηση ζητημάτων δεοντολογίας στην κλινική και κοινωνική έρευνα.