Ελληνική Φιλοσοφία: Αρχαία, Βυζαντινή, Νεώτερη, Σύγχρονη - GPh2021
To Θερινό Σχολείο απευθύνεται σε όλους! Η Ελλάδα, ως πατρίδα της Φιλοσοφίας, γιορτάζει φέτος τα 200 χρόνια από την Επανάσταση του 1821. Είναι μια καλή ευκαιρία να αναστοχαστούμε πάνω στο παρελθόν και το μέλλον της «Ελληνικής Φιλοσοφίας», μελετώντας το πλούσιο περιεχόμενο των ερωτημάτων και ιδεών, από τους Προσωκρατικούς μέχρι σήμερα. Εκπαιδευτικοί, φοιτητές (προπτυχιακοί – μεταπτυχιακοί) και γενικώς, όποιος/α έχει φιλοσοφικές ανησυχίες, είναι ευπρόσδεκτος/η.
Γενική Περιγραφή
Στο Θερινό Σχολείο θα μελετήσουμε την επικαιρότητα, τη διαχρονικότητα και τη συνέχεια της Ελληνικής Φιλοσοφίας. Ως «μήτρα» που γέννησε για πρώτη φορά τη Φιλοσοφία, πριν 2500 χρόνια περίπου, η ελληνική γλώσσα παρέμεινε ζωντανή και μαζί της αναπτύχθηκε η Φιλοσοφία. Ο φιλοσοφικός λόγος πέρασε σε όλες τις γλώσσες ανά τους αιώνες, διατηρώντας συχνά τους ίδιους ελληνικούς όρους για να αναπαραστήσει τις ιδέες. Ωστόσο, και η ελληνική γλώσσα, μέσα από τους αναπόφευκτους μετασχηματισμούς της στον χρόνο, διατήρησε άρρηκτο δεσμό με τη Φιλοσοφία. Η ελληνόγλωσση Φιλοσοφία και οι ιδέες δεν εξαφανίστηκαν ποτέ στην Ιστορία. Στο Σχολείο θα μελετήσουμε κατά βάση την επικαιρότητα της Ελληνικής Φιλοσοφίας, είτε στην Αρχαία, είτε στη Βυζαντινή, είτε στη Νεώτερη εκδοχή της, φτάνοντας έτσι στις σύγχρονες φιλοσοφικές συζητήσεις των ελλήνων εκπροσώπων, στην Ελλάδα αλλά και εκτός αυτής. Επιπλέον, η Φιλοσοφία, ειδικά η ελληνόγλωσση, εξελίχθηκε στην Ιστορία ως πλαίσιο αναθεώρησης των ιδεών, με βάση τις ανάγκες και τις προτεραιότητες της εκάστοτε εποχής. Ως αποτέλεσμα, η Ελληνική Φιλοσοφία, αντίθετα με τις υπόλοιπες επιστήμες, ιδίως στο πλαίσιο του θετικισμού, ξεχώρισε με την ιδιότυπη διαχρονικότητά της, δηλαδή με την αναδρομικότητα: το διαρκώς αναζωπυρούμενο ενδιαφέρον για προγενέστερα φιλοσοφικά συστήματα. Επί παραδείγματι, η Αρχαία Φιλοσοφία δεν έλειψε ποτέ από τις φιλοσοφικές διενέξεις κάθε εποχής. Έτσι, με την άνθηση της Σύγχρονης Ελληνικής Φιλοσοφίας κατά τον προηγούμενο αλλά και τον 21ο αιώνα, μας δίνεται η δυνατότητα να ισχυριστούμε ότι η Ελληνική Φιλοσοφία παρουσιάζει συνέχεια, από τη γέννησή της στα μικρασιατικά παράλια ώς τις μέρες μας. Στο Σχολείο θα παρουσιαστούν οι κυριότερες περίοδοι της Ελληνικής Φιλοσοφίας: α) σημαντικός χρόνος θα δοθεί στη μελέτη της Αρχαίας Φιλοσοφίας (από τους Προσωκρατικούς ώς τους Σωκράτη – Πλάτωνα και Αριστοτέλη και από εκεί στην ελληνιστική εποχή), β) ως κρίσιμος κρίκος για τη μετάβαση στη νεωτερικότητα θα μελετηθεί η Βυζαντινή Φιλοσοφία, γ) με έμφαση στην επέτειο των 200 χρόνων από την επανάσταση του 1821, θα παρουσιαστεί η περίοδος του Νεοελληνικού Διαφωτισμού και, τέλος, δ) θα αφιερωθεί αρκετός χρόνος στη μελέτη της Σύγχρονης Ελληνικής Φιλοσοφίας, προκειμένου να παρακολουθήσουμε συγκεκριμένα πώς επιτελείται στους σύγχρονους καιρούς η επικαιρότητα, η διαχρονικότητα και η συνέχεια της Ελληνικής Φιλοσοφίας.
Στόχοι:
- Το να γίνει κατανοητό πώς η Ιστορία της Ελληνικής Φιλοσοφίας αποτελεί κρίσιμο κρίκο για την κατανόηση της Ελληνικής Φιλοσοφίας.
- Η γνωριμία με περιοχές της Ελληνικής Φιλοσοφίας, πλην της Αρχαίας, που δεν είναι ιδιαίτερα γνωστές στο ευρύ κοινό.
- Η ενοποίηση της Ελληνικής Φιλοσοφίας, με αναδρομική ισχύ, ξεκινώντας από τους σύγχρονους έλληνες φιλοσόφους.
- Η σύνδεση της μελέτης της Ελληνικής Φιλοσοφίας με την ελληνική γλώσσα ως κοιτίδα της Φιλοσοφίας.
- Η ανάδειξη της οικουμενικότητας της Ελληνικής Φιλοσοφίας ως παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς, σε παράλληλη ανάγνωση με την επέτειο των 200 χρόνων της επανάστασης του 1821.
- Η αντιπαραβολή αυτής της οικουμενικότητας, στο επίπεδο του παγκόσμιου πολιτισμού, με τη διαμόρφωση της εθνικής ταυτότητας των Ελλήνων στα τελευταία 200 χρόνια.
- Η ανάδειξη της Ελληνικής Φιλοσοφίας σε ορμητήριο για πιθανές απαντήσεις στα προβλήματα του σύγχρονου ανθρώπου.
- Η συμβολή στη βελτίωση και εμβάθυνση της διδασκαλίας της Ελληνικής Φιλοσοφίας στην πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση, όπου συχνά η Φιλοσοφία δεν καταλαμβάνει τον χώρο που της αξίζει στη χώρα που τη γέννησε.